Abonneer je hier op mijn nieuwe Substack, een onregelmatige niet-nieuwsbrief! Zo ontvang je de nieuwste editie direct in je emailinbox of in je Substack-app.
(Deze post is ook te lezen op Substack, met foto’s/beeldmateriaal.)
Engelstalige poëzieprimeur, wat ik leerde bij The Writer’s Guide, mijn schrijftips, stukjes fictie tussendoor, en een lijstje schrijfboeken
Engelstalige poëzieprimeur/zelfpromotie: zaterdag 1 maart sta ik op het podium van Poetry International x Museumnacht Rotterdam met een Engelstalig gedicht 🌕
Ja, het begint aan deze schrijftafel, in deze kamer voor haar alleen. A room of one’s own, dat is belangrijk. Al is ze hier niet alleen. Ze denkt aan alle halfslachtige beginnetjes die ze nooit afgemaakt heeft. Ze staart hier naar ontelbaar veel witte, lege pagina’s, soms naar leeg papier met de juiste pen (een dure fineliner, vulpen, of een simpele ballpoint) in haar hand, soms naar het lege scherm in Word. Eerst waren het alleen die lege bladzijden die haar achtervolgden, die vroegen om woorden, meer woorden, en toch steeds blanco bleven. Ze denkt aan schrijven, aan schrijfdoelen, aan woorddoelen, en nog veel meer. Maar dus geen woord op papier. Ze zit hier maar en zit hier maar, verstijfd, verlamd, leeg. Er komt gewoon niks uit. Dat is wanneer het gefluister in haar hoofd begint. Ze negeert het.
Over (leren) schrijven (outline)
Bijna een maand geleden was het de laatste keer dat ik de deur met een harde klap [1] dichttrok bij The Writer’s Guide. Het was namelijk de allerallerlaatste bijeenkomst van de schrijfgroep. Voor mij dan. Na een eerste schrijfgroep in 2015, en zonder pauzes in meerdere schrijfgroepen te hebben gezeten van 2018 tot en met nu [2], voelde het ook alsof het er de tijd voor was. Want soms is het tijd voor een nieuwe era in je leven.
Ik probeer dus al een maand gedachten hierover op papier te zetten, maar ik wil toch een poging wagen om terug te kijken op mijn Writer’s Guide era! Ergens in 2013 besloot ik een schrijfcursus te volgen, na jaren van losse dingetjes schrijven, nogal richtingsloos kliederen eigenlijk. Dat gevoel van wel willen, maar niet precies weten hoe je daar dan daadwerkelijk moet komen. Ik belandde bij een schrijfcursus bij de SKVR, Next Generation Writers, gegeven door Silvana Sodde. Later gingen we door als schrijfgroep met de zeer hippe naam Schrijfgroep ❤ [3]. En nog een paar jaar later werd ik een trouwe writing ninja.
Er zijn heel veel dingen die je kunt leren over schrijven, zoals plot, karakters, stijl (om het lekker algemeen te houden), en heel vaak kun je die ook uit boeken halen, maar de magie van de writing ninja groepen en schrijfcursussen is niet alleen dat je dit soort dingen leert, maar voor mij vooral alle fantastische mensen die ik heb leren kennen, het leren feedback geven en verwerken, alle urenlange discussies (met veel wijn of thee) over schrijven maar ook heel veel andere dingen.
Uiteindelijk is het doen nog wel het belangrijkste: schrijven, schrijven, en blijven schrijven. Je eigen ideeën vormen over wat schrijven voor jou is, je eigen onderwerpen en stijl vinden, leren hoe jij schrijft (ben je een pantser of een plotter, ga je vooral voor hele perfecte zinnen of ga je voor word vomit?[4]). Schrijven is ook nieuwe dingen uitproberen: korte verhalen insturen naar tijdschriften en je eigen werk voordragen – dingen die ik misschien niet zo snel had gedaan als ik niet in een schrijfgroep had gezeten waar iedereen korte verhalen aan het insturen was.
Long story short, ik heb bij de Writer’s Guide [5] altijd een superfijne tijd gehad, met heel veel mooie mensen en heel veel geleerd. De writing ninjas zijn ook instrumentaal geweest om ook vooral mezelf te durven committeren aan het schrijven en door te blijven gaan met het schrijven. [6] Op dit moment merk ik dat ik dit niet meer uit de schrijfgroepen hoef te halen, maar dat ik dit tegenwoordig uit mezelf haal (overwinning!). Dus werd het tijd om die deur, met een harde klap dicht te trekken, voor de allerlaatste keer. Zin in deze nieuwe era : )
Ondanks al die lege pagina’s probeert ze zichzelf een schrijver c.q. schrijfster te noemen. Want ze schrijft, of tenminste, ze doet lichtelijk gestresste pogingen tot schrijven. Sommige mensen vinden dat je pas schrijver bent als je boek in de boekwinkels ligt, je er misschien half van kunt leven… tot die tijd ben je aspirant-schrijver, tot er iemand (een uitgever, een redacteur, een recensent in de krant) heeft gezegd: ‘jij kan dit.’ Tot die tijd moet ze dat schrijven toch voornamelijk zelf doen.
Schrijftips!
Oftewel: mijn ideeën over schrijven. Luister er vooral niet naar – maak vooral je eigen lijstjes (ik ben desondanks wel heel benieuwd wat jouw schrijftips zijn! laat gerust een comment achter!).
- Het geheim van publiceren is niet alleen hele goede dingen schrijven, maar ook de durf te hebben om je kopij überhaupt in te sturen. (Maar ook proberen goede dingen te schrijven!)
- Op een gegeven moment moet je tot de conclusie komen dat je alle schrijfboeken wel hebt gelezen. Je kunt echt heel veel tijd besteden aan schrijfboeken lezen of (online) schrijfcursussen en workshop volgen, maar uiteindelijk moet je het vooral doen, meters maken.
- Blijf niet steken bij die blanco pagina. Alle begin is lastig, dus: niet te veel nadenken, zet wat woorden op papier, en dan gaat het vaak vanzelf. Of niet. Maar dan ben je hopelijk wel een paar zinnen verder. Of heb je iets gebrainstormd. Je hebt in ieder geval iets in gang gezet.
- Creativiteit is niet te vangen maar wel te voeden. Voor goede output moet er ook goede input tegenover staan. Goede ideeën, een stroom mooie woorden, de lightning sparks – ze komen niet vanzelf, maar je kunt ze wel helpen opwekken door mooie dingen te lezen, interessante series of films te kijken, naar een museum te gaan, door de stad te wandelen, de krant te lezen, door dingen te doen [dit is niet voor niets een van de belangrijkste pilaren van The Artist’s Way, ‘The Artist Date’], en ook: slaap genoeg, neem rust, eet goed.
- Zelf geloof ik niet zo in een X aantal woorden per dag/per week/per maand schrijven en dat mezelf heel streng op te leggen. Op de een of andere manier werkt dat averechts. Zeker niet als het schrijven in de marge gebeurt, en dus niet een fulltime of parttime bezigheid is. Wees vooral realistisch, en lief voor jezelf. Soms zijn er drukke weken waarin er weinig lukt of staat je hoofd er niet naar. Dan lukt het soms niet. Maar door altijd een beetje doen, lukt er ook heel veel wel.
- Maak lijstjes van je successen: van je publicaties, je voordrachten, andere leuke dingen die je hebt gedaan. Hou het aantal woorden van je roman bij (want dat lijkt zo’n eindeloze bezigheid soms!) – kleur vakjes in, maak grafieken in Excel…
- En vooral: er plezier in hebben.
En ze blijft pogingen doen om zichzelf te motiveren. Ze noemt zichzelf schrijver, want: fake it til you make it. Ze koopt nieuwe schrijfsoftware die ze uiteindelijk nooit snapt, ook al zou het toch echt heel behulpzaam zijn in het ordenen van de tekst van haar ooit begonnen roman. Ze probeert zichzelf schrijfdiscipline (en ook discipline in het algemeen) bij te brengen: op tijd opstaan (7 uur? 6 uur? die mythische 5 uur??), elke dag minstens één uur schrijven (ook al moet je werken, je huishouden doen, wil je ‘s avonds met mensen afspreken, Netflix kijken, of gewoon genoeg slapen), elke dag minstens 1000 woorden schrijven, of als dat te veel is, 500 woorden? Tweehonderd dan, of honderd woorden? Een enkele zin?
Lijstje met fijne schrijfboeken
- Bird by Bird, Anne Lamott
- The Way of the Fearless Writer, Beth Kempton
- What I Talk About When I Talk About Running, Haruki Murakami
- Het geheim van de schrijver, Renate Dorrestein
- De blokkade, Renate Dorrestein
- The Artist’s Way, Julia Cameron [7]
- Schrijver zijn, Hilary Mantel
- I will write to avenge, Annie Ernaux
- Short Circuit: A Guide to the Art of the Short Story, Vanessa Gebbie (red.)
- On Writing: A Memoir of the Craft, Stephen King
Ze zoekt naar haar favoriete lettertype, maar ze is te besluiteloos. Ze denkt er over een typemachine te kopen, die heeft namelijk maar één lettertype, en dan kan ze zonder afleiding van het internet werken, die eindeloze bron van afleidingen, nieuwe research (echt nuttig dit keer!) en YouTube-rabbit holes… Of nee, heel ouderwets met pen en papier, en dus gelijk een hele set nieuwe notitieboeken aanschaffen die uiteindelijk te zonde, te mooi zijn om in te schrijven. The Artist’s Way bestellen, haar morning pages ‘doen’ (en zich afvragen of ze het wel goed doet, want tot nu toe merkt ze er niet veel van). Karakterinterviews afnemen van haar personages. Nog meer schrijfboeken kopen, een deel lezen, want na een tijdje komt ze er achter dat ze allemaal hetzelfde zeggen. Dat je gewoon moet gaan schrijven. Of ze gaan er van uit dat ze al een eerste versie heeft, of überhaupt een heel uitgewerkt idee voor een verhaal, the nerve!
[1] Alleen Gouvernestraat-insiders weten hoe deze deur-klap klinkt.
[2] Er pronkt zelfs een gouden award in mijn boekenkast voor trouwe cursist. Misschien was dat ook wel een hint? ; )
[3] Later kwamen er veel betere namen zoals: The Secret Society of Writing Ninjas, The Fellowship of Flawless Fiction, en The Order of Overachievers (allemaal in gezeten, ik zei het, trouwe cursist!).
[4] Ik ben een pantser, en ben meer iemand van de word vomit en messy first drafts.
[5] Nonspon, maar serieus een fijne plek om te leren schrijven, voor beginners, maar ook vooral voor niet-beginners om jezelf op eigen tempo verder te ontwikkelen, dingen uit te proberen, en een heel fijn netwerk op te bouwen: www.thewritersguide.nl.
[6] Want dat is het lastige, om echt echt beter te worden in het schrijven, moet je heel veel schrijven – zoals A Story Of Sorts schreef, “the rumours are true: the more you write the better you get at writing”.
[7] Je hoeft niet per se alle opdrachten te doen, daar had ik geen zin in, en uiteindelijk, na drie pogingen, heb ik daaraan toegegeven, dat me dat niet ging lukken – maar de hoofdstukken zelf blijven interessant om te lezen!